2. Inclusieve en veilige stad

Inleiding

2021 stond net als het jaar daarvoor een groot deel in het teken van corona. In 2020 was met name zichtbaar dat ouderen en mensen met chronische gezondheidsklachten kwetsbaar waren. In het afgelopen jaren tekende zich duidelijker af wat de bredere gevolgen van corona in de samenleving zijn. Corona heeft daarbij als een vergrootglas gewerkt en bestaande kwetsbaarheden versterkt.
Onder alle leeftijdsgroep is er sprake (geweest) van een toename van problemen op het gebied van mentaal en psychisch welbevinden. Er was door alle maatregelen minder tot geen ruimte om elkaar te ontmoeten of met elkaar iets te ondernemen. Het zal tijd kosten om alle interventies die door de corona-periode zijn onderbroken weer goed op gang te krijgen. Het is niet vanzelfsprekend dat alle deelnemers van activiteiten vanzelf weer de draad oppakken. Daarom is hier extra aandacht voor.  Ook in het veiligheidsdomein zien wij dat psychisch welbevinden een steeds grotere rol speelt. Problematiek van personen met een psychische kwetsbaarheid vraagt om steeds meer aandacht van hulpverleners en professionals in het veiligheidsdomein.
Corona heeft ook een grote impact gehad op de wijze waarop professionals, mantelzorgers en vrijwilligers goed hun werk of taken konden blijven uitvoeren. Wij hebben dan ook enorm veel waardering voor de inzet die door alle betrokkenen mensen en organisaties is getoond om in de afgelopen periode zo goed als het kon door te gaan met het bieden van zorg en ondersteuning aan iedereen die dat nodig had. Waar het gaat om veilige stad zijn een afname van woninginbraken, toename van meldingen van jongerenoverlast en verschuiving naar online criminaliteit relevante ontwikkelingen. De toenemende maatschappelijke impact van cybercrime op individuen en organisaties vraagt om bewustwording en het vergroten van de weerbaarheid tegen deze nieuwe vormen van criminaliteit die steeds meer onderdeel zijn geworden van het normale leven.
Naast de corona-pandemie heeft ook de toeslagenaffaire in 2021 zijn sporen achtergelaten in de Amersfoortse samenleving. De toeslagenaffaire laat pijnlijk zien wat de impact kan zijn van   overheidshandelen op het leven van inwoners. Nog elke dag worstelen ook Amersfoorters met de gevolgen hiervan. Als lokale overheid nemen wij onze verantwoordelijkheid om waar dat kan deze mensen bij te staan, te ondersteunen en perspectief te bieden voor de toekomst. Het vraagt van de lokale overheid ook om voortdurende reflectie op de impact van het eigen handelen op het leven van mensen. Wij gaan in de uitvoering van ons beleid uit van de menselijke maat. Daarnaast vragen wij voortdurend ervaringsdeskundigen om te reflecteren op ons beleid en de uitvoering daarvan. Om het perspectief van inwoners nadrukkelijker mee te nemen in ons werk is de adviesstructuur in 2021 gewijzigd. Ook is de Denktank Inclusieve Stad geïntroduceerd. In deze Denktank zitten verschillende inwoners die met hun kennis en ervaring advies geven aan de gemeente over sociale thema's.
2021 stond ook heel erg nadrukkelijk in het teken van de blik naar voren. Met het beleidskader inclusieve stad is een ambitieus en wenkend toekomstperspectief geschetst. Als logisch gevolg op de eerder in gang gezette transformatie van het sociaal domein kondigt het beleidskader inclusieve stad een nieuwe fase aan. Een fase waarin de kansengelijkheid wordt vergroot en een ieder naar vermogen bijdraagt aan onze maatschappij. De nadruk ligt daarbij op wat iemand wél kan, of kan leren. Op het vergroten van weerbaarheid, zodat mensen zoveel mogelijk grip hebben op hun leven. En voor wie dat niet voldoende lukt en niet kan terugvallen op de directe omgeving, is er hulp, ondersteuning of zorg. Zo maken we het voor iedereen mogelijk om in onze stad mee te doen, zich thuis te voelen en zich te ontwikkelen. En op een gezonde, actieve en prettige manier samen te leven in de straat, buurt of wijk.
Om zorg en ondersteuning op de lange termijn ook betaalbaar en toegankelijk te houden voor iedereen blijven wij doorgaan met het programma betaalbaarheid en zorg. Door de uitspraken van de commissie van wijzen over adequate financiële kaders vanuit het Rijk voor de uitvoering van de Jeugdzorg-taken ontstaat er bij gemeenten ook ruimte om noodzakelijk investeringen te doen in de hervorming van de jeugdzorg. Daarnaast hebben wij met elkaar in 2021 belangrijke strategische uitgangspunten vastgesteld voor de (regionale) inkoop die hier aan moeten bijdragen. Door middel van zogenaamde taakgerichte inkoop zetten wij in op een verdere transformatie van het zorglandschap. Doel is om de gezamenlijke transformatie te versnellen, de kwaliteit van hulp en ondersteuning te verbeteren en het met elkaar financieel beheersbaar en betaalbaar te houden.
De inclusieve stad kwam in 2021 in al zijn facetten ook tot uitdrukking in het bieden van extra opvangplekken voor vluchtelingen. Vanuit bestuur en samenleving is hier in korte tijd een prestatie van formaat geleverd. Het laat zien dat Amersfoort een gastvrije stad is waar plek is om mensen op te vangen die dat nodig hebben. Er is veel waardering voor de inzet van tal van vrijwilligers die dit mogelijk hebben gemaakt. Om statushouders zo goed mogelijk op te nemen in de samenleving zijn wij in 2021 ook verder gegaan met de voorbereiding op de nieuwe Wet Inburgering. Dit hebben wij gedaan door alvast in de geest van de wet aan de slag te gaan. Samen met inwoners en organisaties blijven wij inzetten om nieuwkomers zo goed mogelijk te ondersteunen bij het vinden van de weg in de Amersfoortse samenleving. Individuele begeleiding die aansluit bij behoeften en mogelijkheden van nieuwkomers is daarbij een belangrijke leidraad.