3.1 Economie

Ook in coronajaar 2021 is het Amersfoort Business Team (ABT) voornamelijk digitaal in contact gebleven met ondernemers om hen z.s.m. te informeren over de (rijks)maatregelen die als gevolg van corona in het leven zijn geroepen. Dit gebeurde o.a. via nieuwsbrieven en digitale bedrijfsbezoeken. In oktober 2021 is het Amersfoort Business Event georganiseerd, voor het eerst samen met ondernemersverenigingen VAB en VAO, zo kon na lange tijd ontmoeting tussen bedrijven plaatsvinden. Het ABT zet zich daarmee blijvend in voor groeiende en passende werkgelegenheid voor een evenwichtige economische groei en een levendige stad door het behouden en het werven van bedrijven, passend binnen het regionale economische profiel “gezond stedelijk leven”. Verder is gewerkt aan de organisatie van ondernemersbijeenkomsten met actuele thema’s, zoals het te ontwikkelen ecosysteem "Earth Valley", "Amersfoort Onderwijsstad" maar zeker ook aan de actieve dienstverlening richting het bedrijfsleven. Juist ook in de coronatijd is een zichtbaar, pro-actief en benaderbaar ABT van grote waarde voor de ondernemers op de werklocaties, in de binnenstad, de wijkwinkelcentra en de wijkeconomie. Het ABT werkt verder nauw samen met de in 2020 opgerichte Regionale Ontwikkelings Maatschappij Utrecht (ROM). Amersfoort is aandeelhouder van de ROM. De ROM richt zich met name op groeiende innovatieve bedrijven, buitenlandse bedrijven die zich willen vestigen in de regio, bedrijven die internationaal willen ondernemen en de organisatie van handelsmissies. In 2021 zijn, met inzet van het Amersfoort Business Team, vooraanstaande (hoofd)kantoren in Amersfoort geland, te weten Nautus (beleidsontwikkeling in sociaal domein), Nobion (chemicaliën voor industrie), CAM IT Solutions (IT-oplossingen voor healthcare), Increase/Slimster (digitale marketing).

Continue inzet op de uitvoering van het programma Werken (bedrijfs-, kantoor- en informele werklocaties), waarbij ruimte voor bedrijvigheid centraal staat. Daarbij sturen we op het tegengaan van (kantoren-) leegstand, verduurzaming en revitalisering van onze werklocaties. Hiervoor is inmiddels een nieuwe Visie Werklocaties opgesteld welke als programma in de Omgevingsvisie zal gaan functioneren. Verder is ingezet op de advisering in ruimtelijke projecten ter realisatie van de programmadoelen, zoals onder andere het Stadshart, aanpak stationsgebied, Bedrijvenpark Vathorst, Wieken/Vinkenhoef, Podium, transformatie Hoefkwartier, Kop van Isselt en de Wagenwerkplaats. Hierbij ligt de nadruk op proactieve advisering bij de belangrijkste projecten. Zo is het Hoefkwartier een project dat in uitvoering is en staat Podium nog aan het begin. De inzet van de beperkte capaciteit en middelen is daar op toegesneden. Voorts zal ingezet gaan worden op de intensivering van de Isselt en de Hoef Oost als pilotgebieden vanuit de afspraken omtrent de regionale programmering. Hierbij is sprake van onvermijdelijke keuzes en prioritering vanwege beperkte capaciteit en middelen. Dit in de wetenschap dat ook de OMU hierbij een rol zal gaan spelen. De aanpak van bestaande oudere werklocaties, zoals Calveen of De Brand, maar ook het op de kaart zetten van het Werken in de Wijk. Dit in het bewustzijn dat ook hier keuzes en prioritering onvermijdelijk zijn in vanwege beperkte capaciteit en middelen. Zo zal de aanpak van de problematiek op Calveen slechts reactief kunnen plaatsvinden.

Het was voor het onderwijsveld en voor de arbeidsmarkt wederom een bijzonder jaar dat werd ontsierd door corona. Onderwijs vond grotendeels digitaal plaats met alle gevolgen van dien. Het bedrijfsleven kampte met grote uitdagingen en een grote krapte op de arbeidsmarkt. In 2021 is vanuit het Toekomstfonds Onderwijs Arbeidsmarkt een vijftal projecten gecofinancierd die bijdragen aan een verbeterde aansluiting van onderwijs op arbeidsmarkt. Zo is onder andere subsidie verleend aan challengebased leren in het Hoefkwartier, passende leerroutes voor MBO-studenten en Content Amersfoort. Tevens is actief ingezet op programma’s als vroegtijdig schoolverlaten (vsv) en Perspectief op Werk (in arbeidsmarktregio Amersfoort) en wordt deelgenomen in Netwerk Onderwijs Arbeidsmarkt. Met de regionale partners in de provincie Utrecht is ingezet op de realisatie van de doelstellingen uit de Human Capital Agenda in de Utrecht Talent Alliantie. Bijeenkomsten die we normaliter op fysieke locaties organiseren, konden als gevolg van corona geen doorgang vinden, veel van het contact met betrokken partijen verliep dit jaar online.

In 2021 is met het project SCOREwater gewerkt aan oplossingen die bijdragen aan een klimaatadaptiever Amersfoort. Een voorbeeld hiervan is het voorspelmodel dat de gemeente samen met het bedrijf HydroLogic ontwikkeld heeft. Dit model heeft als doel om wateroverlast als gevolg van hevige regenbuien zoveel als mogelijk te voorkomen. Een ander voorbeeld is dat met sensoren bodemvocht gemeten wordt op 12 locaties in de stad. Door de data uit deze sensoren te analyseren ontstaat inzicht in de complexe relatie tussen onder andere neerslag, bodemvocht en de groei van groen, dat de gemeente kan gebruiken om de openbare ruimte klimaatadaptiever in te richten. De gemeente deelt opgedane kennis met andere gemeenten, bedrijven en kennisinstellingen binnen de Data en Kennishub Gezond Stedelijk Leven. Binnen dit verband wordt gewerkt aan verschillende instrumenten die bijdragen aan een gezonde leefomgeving. Een voorbeeld hiervan zijn Digital Twins: 3D-modellen van de stad, waarmee het mogelijk is om te berekenen wat het effect is van veranderingen in de openbare ruimte op de leefbaarheid. De uitkomsten hiervan kan de gemeente gebruiken om betere plannen te maken voor gebiedsontwikkelingen. Door hier samen met andere partijen aan te werken delen we kennis en inzichten, en kunnen we nieuwe technologie sneller en beter toepassen.  In de regio Amersfoort zijn veel (geo-)bedrijven gevestigd die oplossingen ontwikkelen voor een betere leefomgeving. De gemeente wil dit cluster stimuleren en is daarom samen met de ROM gestart met ‘Earth Valley’, een regionaal ecosysteem rondom geo-innovatie met bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden. Vanuit de gemeente brengen we kennis en ervaring op het gebied van Digital Twins in. Om te beginnen maken we zelf een digital twin voor de wijk Liendert, als ondersteuning voor plannen op het gebied van klimaatadaptatie en herinrichting van de ruimte. Voor de doorontwikkeling van deze digital twin en andere innovatieve geo-toepassingen nodigen we ook regionale geo-bedrijven en studenten uit.

Net als in 2020 was in 2021 de inzet van citymarketing vooral gericht op wat nodig was in de stad in de verschillende fasen van (beperkt) open en gesloten zijn van de cultuursector, toeristisch-recreatieve voorzieningen, horeca en retail. De voornaamste doelgroep waren de inwoners van regio Amersfoort, o.a. gericht op hoe zij op verantwoorde wijze invulling geven aan hun vrije tijd en hoe zij lokale ondernemers konden steunen. Bundeling van initiatieven van lokale ondernemers op de website Support033.nl, met campagnes als Koop Lokaal/ ShopAmersfoort.nl. Voor de sectoren cultuur, vrije tijd en toerisme werden de campagnes “We mogen weer 033” en “Vakantie in Amersfoort” weer ingezet/ uitgevoerd. Citymarketing organiseerde voor ondernemers, culturele en evenementenorganisaties workshops en kennissessies, gericht op slimme inzet van bestaande middelen en samenwerking om meer te bereiken.

Met het vaststellen van de jaarrekening zijn financiële middelen beschikbaar gesteld voor Circulaire Economie voor 2021 en 2022. Hiermee is de continuïteit voor deze twee jaren geborgd.Om ervoor te zorgen dat circulair bouwen de norm wordt, wordt er actief samengewerkt met partners uit de hele bouwketen. In 2021 ontwikkelden we voor partners op De Hoef “De Leidraad Duurzaam Slopen” en deden we een scan naar de hergebruikkansen van sloopstromen in Hoefkwartier. Samen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland onderzochten we de kansen voor de invoering van het materialenpaspoort voor nieuwbouw.In 2021 is het concept voor een retourboulevard verder ontwikkeld en hebben verschillende lokale makers zich georganiseerd middels de stichting Retourboulevard. Deze stichting heeft een locatie gevonden aan de Brabantsestraat 14 en een eenmalige subsidie (verspreid over 4 jaar) gehonoreerd gekregen van de gemeente voor o.a. het opzetten van een maak- en verkooplocatie voor circulaire producten in Amersfoort en het starten van nieuwe samenwerkingen met het onderwijs en het bedrijfsleven. Eind 2021 zijn we onder leiding van Copper8, een adviesbureau op het vlak van Circulaire Economie, gestart met de evaluatie van 4 jaar (deel)programma Circulaire Economie. Deze evaluatie is opgezet met betrokkenheid vanuit zowel de ambtelijke organisatie als externen. Op basis van de lessen die we trekken uit de evaluatie worden de bouwstenen voor de komende jaren geformuleerd. Het rapport zal begin maart worden vastgesteld in het college en richting Raad worden gestuurd.Samen met de Alliantie Cirkelregio zijn ook dit jaar weer bestuurlijke bijeenkomsten georganiseerd. Daarnaast is sinds dit jaar een nieuw impuls gegeven aan het regionale samenwerken op het vlak van Circulair Inkopen. Bovendien is de kennisbank van Cirkelregio volledig geüpdatet, waardoor we kennis nog efficiënter kunnen uitwisselen.Er is ook in 2021 weer veel gewerkt aan het toepassen van circulaire principes in de ontwikkeling van de openbare ruimte. Daarbij is een sterke samenhang met het werken aan klimaatneutrale ambities, onder meer door het sturen op de Milieu Kosten Indicator (MKI) in projecten in de grond-, weg- en waterbouw (GWW). In de buitenruimte zijn hiermee mooie resultaten gerealiseerd, denk hierbij aan de bushokjes (MKIreductie 72%) en betonproducten (MKIreductie 50%).Daarnaast hebben we verkend hoe we circulariteit i.r.t. een integrale benadering van duurzaam bouwen vorm kunnen geven. Daartoe hebben we de Amersfoortse ambities op het gebied van energie en circulariteit via het instrument GPR vertaald naar prestatie indicatoren. Vooralsnog gebruiken we GPR als stimulans en hulpmiddel voor ontwikkelende partijen. Implementatie via beleid of het convenant duurzaam bouwen verkennen we in 2022.In 2021 hebben vier projecten een financiële bijdrage ontvangen uit het Toekomstfonds Duurzame Ontwikkeling:•   Bij zorginstelling De Koperhorst wordt met de Circ biodigester organisch afval omgezet in groen gas om het eigen pand te verwarmen en deels aardgas te vervangen.•   Bratelle maakt mooie lingerie voor vrouwen met oedeem na borstkanker. •   You are a god-dess vermindert de impact van kleding op het milieu door het maken van tijdloze designs van hennep. •   Land in Zicht is een zorgboerderij en leer-werkbedrijf. In Vathorst met ruim 1 hectare grond voor stadslandbouw.