3.4 Cultuur

Belangrijke gebeurtenissen

Corona heeft de culturele wereld op z’n grondvesten doen schudden. Als gemeente kregen we de taak om zowel grote als kleine instellingen en makers te ondersteunen, zodat hun werk doorgang kan vinden. Dat hebben we gedaan door in 2020 tegemoetkoming van vaste lasten te doen voor grotere instellingen, en in 2021 met een uitgebreid steunpakket voor het brede culturele veld. Het Rijk heeft voor de 3e tranche ondersteuning lokale culturele infrastructuur een bedrag van € 2.071.744 beschikbaar gesteld in het Gemeentefonds (zie ook raadsbesluit van 16 februari jl..). Deze middelen zijn via de decembercirculaire aan de begroting Cultuur toegevoegd.

Om tot een goede analyse te komen van wat er nodig is aan lokale ondersteuning is een vijftal gesprekken gevoerd met in totaal ruim 150 deelnemers uit verschillende sectoren. Op basis daarvan is een breed steunpakket opgesteld, waarin we gekozen hebben voor het ophogen van het subsidieplafond van de bestaande projectsubsidieregeling professionele kunst en cultuur, een maatwerkregeling die zowel voorzag in noodsteun, overbrugging als toekomstgericht transformeren, vrij besteedbaar bedrag voor tegemoetkomingen voor de sector, een Flitsimpuls voor korte kunstprojecten van individuele makers en enkele andere impulsen. Het steunpakket heeft het mogelijk gemaakt om zowel individuele makers als gevestigde organisaties perspectief te bieden. Op 11 mei jl. heeft het college besloten over de besteding van de extra Rijksmiddelen voor de culturele sector (zie ook Raadsinformatiebrief van 11 mei 2021).

Daarnaast werd in het raadsvoorstel meicirculaire, alvast € 400.000 culturele coronasteun vanuit het Rijk toegevoegd aan het programma cultuur. Vanuit die middelen hebben we gekozen voor het ophogen van de pot noodsteun voor basisinstellingen en meerjarig gesubsidieerde instellingen, extra inzet van De Plaatsmaker, ten behoeve van de grote ruimtevraag vanuit culturele makers, en het eenmalig extra ophogen van de projectsubsidieregeling professionele kunst en cultuur. In de septembercirculaire is tot slot € 82.000 extra toegevoegd. Dat maakt in totaal € 2.553.744. We verwachten nog een bijdrage in de decembercirculaire, maar het exacte bedrag is nog niet bekend. Ook is nog niet besloten of dit bedrag wederom wordt toegevoegd aan de begroting cultuur.

De inzet vanuit het team cultuur is er gedurende het hele jaar op gericht geweest om de culturele instellingen in de stad zo goed mogelijk te ondersteunen, en zoveel mogelijk initiatieven doorgang te kunnen laten vinden. Daardoor zijn enkele lopende zaken uit de Cultuurvisie en het Cultuurplan minder intensief opgepakt als gepland. Ook lopende trajecten als cultuureducatie kwam door de scholensluiting onder druk te staan, maar blijven in de toekomst onverminderd relevant.

En verder...

hebben culturele festivals als Spoffin en Amersfoort Jazz laten zien hoe binnen de corona-maatregelen toch een mooi festival te realiseren was;
hebben veel culturele instellingen hun flexibiliteit en veerkracht laten zien;
werd het talentontwikkelingsproject De Verdieping van KOSMIK en Kunsthal KAdE positief beoordeeld binnen het provinciaal innovatiefonds;
presenteerde Kunsthal KAdE het werk van de in Amersfoort woonachtige kunstenaar Sadik Kwaish Alfraji en kunstenaar Natasja Kensmil (winnaar van de Johannes Vermeer Prijs 2021) in een parallelle solotentoonstellingen: 'In Search of Lost Baghdad' van Alfraji en 'A Poison Tree' van Kensmil;
werd een serie podcasts gelanceerd waarin Amersfoortse culturele makers aan het woord komen over hun veerkracht ten tijden van de corona-pandemie;
zijn de kwartiermakers aan de slag gegaan voor een duurzame invulling van Rietveldpaviljoen, als onderdeel van een tweesporen beleid om museum Flehite en het Rietveld paviljoen door te ontwikkelen;
er is vanuit de podia een gezamenlijke visie gepresenteerd aan de raad, wat de opmaat is tot verdere concretisering;
zijn er tijdens de begrotingsbehandeling twee amendementen aangenomen; een ter versterking van de lokale media en een ter concretisering van de podiumvisie.
is het kunstwerk Obovaal (1 juli 2021) van kunstenaar Marlou Rutten onthuld op terras museum Flehite.

ARCHEOLOGIE
Bij een proefsleuvenonderzoek op de locatie Leusderweg 249 zijn de resten van een urnenveld (begraafplaats) uit de periode Late Bronstijd – Vroege IJzertijd gevonden(circa 1200-600 v. Chr.). In een later stadium zullen deze resten middels een opgraving nader onderzocht worden.
Bij een opgraving op de locatie Hamseweg 70 in Hoogland is een erf uit de 14^de eeuw onderzocht, bestaande uit de resten van een boerderij, een hooiberg, akkertjes, een moestuin en diverse sloten en greppels.
In de Kruiskamp, bij de Vasco da Gamastraat, zijn de resten van twee tabaksschuren opgegraven uit de 18^de-19^de eeuw. Bij hetzelfde onderzoek is het oude tracé van de Oude Lageweg aangetroffen.
De publiekswebsite www.archeologischcentrum.nl is uitgebreid met een breed scala aan archeologische informatie en blijkt goed ingezet te kunnen worden om het gemis aan publieksgerichte activiteiten op te vangen. De website wordt enthousiast ontvangen door vakgenoten en is zelfs bestempeld als een voorbeeld-site voor andere gemeenten.
Bij de jaarlijkse audit in het kader van de certificering van het Centrum voor Archeologie werd een zeer positieve waardering gegeven. Het certificaat is met een jaar verlengd.
Effecten coronamaatregelen
Ook in 2021 was het effect van de corona-maatregelen groot. De inzet van vrijwilligers was in veel mindere mate mogelijk dan normaal en ook hebben we nauwelijks publieksgerichte activiteiten kunnen uitvoeren. Het archeologisch veldwerk heeft gelukkig wel doorgang kunnen vinden. Het Centrum voor Archeologie is na de zomer even open geweest voor publiek (dat ons meteen weer wist te vinden!), maar moest al snel weer sluiten vanwege verscherpingen van de maatregelen. Het educatieprogramma is stilgelegd. Aan grote evenementen zoals de Nationale Archeologiedagen en de Open Monumentendagen hebben we vanwege alle beperkende maatregelen niet deelgenomen.
EVENEMENTEN
Ondanks positieve verwachtingen aan het begin van het jaar, hebben wisselende coronamaatregelen een grotere impact gehad op de evenementenkalender dan in 2020. De focus van het evenemententeam lag hierdoor wederom op het integraal begeleiden en adviseren van organisatoren in het aanbod van alternatieve activiteiten en behoud van deze organisaties. Maatwerkondersteuning vanuit corona rijksgelden boden alsnog mogelijkheden voor een beperkt evenementen aanbod gedurende de zomer.
Organisatoren namen opgedane ervaringen en nieuwe concepten uit 2020 mee in de voorbereidingen en kregen te maken met nieuwe logistieke uitdagingen als de corona check app en personeelstekorten. Een aansprekend publieksevenement als Serious Request, bood inspiratie en energie om een nieuw evenementenjaar voor te bereiden. Tevens een voorbeeld van de groeiende belangstelling voor de stad als locatie en decor voor TV formats en acties van goede doelen (met en zonder publiek), waarbij de geboden advisering en begeleiding van het evenemententeam als pluspunt wordt genoemd.