1.2 Ruimtelijke ontwikkeling

De autoluwe binnenstad is per januari 2021 ingevoerd. Het fietsparkeren in de binnenstad is verder aangepakt door het genomen aanwijzingsbesluit weesfietsen en het bijplaatsen van fietsklemmen op ’t Havik en achter de Onze Lieve vrouwen toren. Voor het kampkwartier is er gestart met het opstellen van een analyse voor integrale aanpak waarmee het horeca- en winkelbestand aantrekkelijker wordt en daarnaast is er een ontwerp opgesteld voor de herinrichting van de Kamperbinnenpoort. Voor de Varkensmarkt is richting gegeven door de variant ‘Ontmoeten’ verder uit te werken richting een voorlopig ontwerp. Voor de Groenmarkt en de Hof zijn de participatieprocessen om te komen tot een voorlopig ontwerp in volle gang.

Afgelopen jaar zijn er verschillende bestemmingsplannen vastgesteld, die in totaal de ontwikkeling van circa 970 woningen en appartementen mogelijk maken, zoals voor Podium, Laan van Duurzaamheid, en een aantal locaties in Hoefkwartier. Voor Hoefkwartier is de MER vastgesteld in de raad. Voor Langs Eem en Spoor zijn er verschillende rondes georganiseerd onder andere voor de kaderstellende notities voor De Nieuwe Stad en Kop van Isselt. Er is een woondeal gesloten met het ministerie van BZK en een aanvraag voor de woningbouwimpuls gehonoreerd bij ministerie BZK voor de Hoef West en voor Langs Eem en Spoor (Kop van Isselt) is een nieuwe aanvraag ingediend.

In de omgevingsvisie zal de ruimtelijke identiteit voor Amersfoort opgenomen worden. Met het vaststellen van het regionaal ontwikkelbeeld is daar een eerste aanzet toe gemaakt, die in de omgevingsvisie uitgewerkt zal worden.

Op verschillende vlakken is gewerkt aan een prettigere leefomgeving voor mens en dier. We hebben wederom ingezet op het vergroenen van daken en ook de afkoppelcoaches hebben flink werk geleverd. Daarnaast hebben op verschillende schoolpleinen de stenen plaatsgemaakt voor een klimaatbestendiger en aantrekkelijker groen uiterlijk, waar fijn gespeeld kan worden. Tevens werken we aan vergroenen van de openbare ruimte. In projecten is veel aandacht voor een klimaatbestendige inrichting met waarde voor de biodiversiteitGoed nieuws voor verschillende soorten mus, zwaluw en vleermuis. In het voorjaar van 2021 heeft de provincie ons een generieke ontheffing verleend op basis van ons Soortenmanagementplan (SMP). Door te werken binnen de kaders van het SMP en de ontheffing, is gegarandeerd dat de staat van instandhouding van verschillende soorten niet in het geding komt. Het Groencompensatiebeleid is uitgewerkt, zodat het gereed is voor besluitvorming. Het is een praktisch beleidsinstrument waarmee de groencompensatie bepaald wordt binnen stedelijke herstructurering en uitbreiding. Daarnaast bevat het beleid een puntensysteem voor nieuwbouw, zodat het natuur inclusief bouwen wordt bevorderd.

 De participatiegids voor ruimtelijke ontwikkelingen wordt als leidraad gebruikt bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. In een aantal Rondetafelgesprekken met raadsleden, ontwikkelende partijen en inwoners hebben we gesproken over het werken met de gids en hoe we dat verder kunnen verbeteren. Dit gesprek wordt in 2022 voorgezet.

We hebben geëxperimenteerd met de Omgevingswet in de pilots voor de omgevingsplannen Hoogland (nieuwe systematiek beproeven), energietransitie (ondervinden wat een thematisch omgevingsplan kan zijn) en Hoefkwartier (balans vinden in reguleren en loslaten samen met de raad). We hebben een verkenning van de Bruidsschat uitgevoerd en het transitieplan voor het omgevingsplan is door de raad vastgesteld. We hebben de participatiegids in de praktijk toegepast en met de raad geëvalueerd hoe deze werkt. De omgevingstafel is ingevoerd als nieuwe werkwijze om in een vroeg stadium met de initiatiefnemer te kijken hoe we zijn/haar plan mogelijk kunnen maken. De financiële effecten van de Omgevingswet zijn in beeld gebracht en daarop voortbordurend is een voorstel ontwikkeld voor de aanpassing van de legesverordening. We zijn aangesloten op het landelijk Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en hebben toepasbare regels ontwikkeld waardoor klanten in het DSO voor de 7 meest voorkomende activiteiten kunnen zien of ze een vergunning nodig hebben. We hebben een start gemaakt met het beproeven van de nieuwe werkwijzen van vergunningverlening in het DSO. Er is een leergang voor de publieke professional ontwikkeld.

De uitwerking van de visiefase en uitvoeren van het eerste deel van de omgevingseffectrapportage heeft meer tijd in beslag genomen dan aanvankelijk gepland. In oktober 2021 is de Richting voor de Omgevingsvisie behandeld in de raad. In de periode oktober -december 2021 heeft hierover participatie met de stad en stakeholders plaatsgevonden.

Visie heuvelrugzone is een peiling besproken in de raad en zal in 2022 ter vaststelling aan de raad worden aangebodenEr is hard gewerkt aan de voorbereidingen voor het realiseren van 4ha bos, in het plangebied van de Melksteeg. Ook zijn er flinke stappen gezet om te komen tot realisatie van natuur in de overige 15ha van de Melksteeg.Binnen het programma Groen groeit mee is gestart met het opstellen van een factsheet (inventarisatie van kansen en bedreigingen) voor het gebied Hoogland West voor de lange termijn (tot 2040). Tevens is een startnotitie voorbereid voor de op te stellen gebiedsagenda voor de korte termijnopgaven (tot 2030) onder andere op basis van de opgehaalde informatie uit de sessies van ‘met de raad de boer op’.

De maatregelen uit de Regionale Energie Strategie zijn opgenomen in de Richting voor de Omgevingsvisie.Het Nationaal Isolatiemanifest bevat de volgende 12 bouwstenen om sneller, slimmer en socialer te gaan isoleren. Veel maatregelen uit het isolatiemanifest worden in Amersfoort al uitgevoerd of zijn we aan het uitwerken.

Via o.m. de regionale verstedelijkingsstrategie en de omgevingsvisie werken we aan toekomstbestendige en integrale verstedelijkingsoplossingen waarbij vitaliteit, leefbaarheid en gezondheid leidraden vormen.

In 2020 is gestart met het programma Groen Groeit Mee. Hierin werken de provincie Utrecht, drie regio’s (U16, het Utrechtse deel van Foodvalley en Regio Amersfoort) en vier waterschappen samen om de verstedelijkingsopgaven (infrastructuur, woningbouw, werklocatie en energie) en de groene ontwikkeling van de regio in balans te brengen. Een Pact om de gedefinieerde opgaven en ambities te markeren en een benodigde gezamenlijke inspanning te onderschrijven om te komen tot de realisatie ervan, is voorbereid. Groen groeit mee is in het Regeerakkoord benoemd als kansrijke opgave.

Samen met bewoners van het Soesterkwartier is gewerkt aan het wijkperspectief Soesterkwartier. Het wijkperspectief Soesterkwartier zal begin 2022 aangeboden worden aan de raad.

Een belangrijke mijlpaal is gezet met de vaststelling van het Regionaal Ontwikkelbeeld Amersfoort Centraal! voor de regio Amersfoort 2030-2040 in de raad van Amersfoort en de andere gemeenteraden in de regio Amersfoort. Daarmee hebben we een gezamenlijk ontwikkelbeeld met verstedelijkingsprincipes voor de groei van de regio vastgesteld.

In 2021 is in het plangebied Kop van Isselt Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) gevestigd. Wvg is een grondbeleidsinstrument om (prijsopdrijvende) transacties tegen te gaan. Door het vestigen van Wvg dient een eigenaar, als hij zijn positie wil verkopen, als eerste de positie aan de gemeente aan te bieden. Het College kan dan de afweging maken of het tot aankoop wil overgaan. Het vestigen van Wvg is een belangrijke stap om (nog meer) gronden binnen het plangebied Kop van Isselt gecontroleerd in te kunnen zetten voor de transformatie naar een mooi gemengd gebied war het fijn wonen, werken en recreëren is.

In het plangebied Kop van Isselt is al bij de start van de planontwikkeling nadrukkelijk samenwerking met grondeigenaren gezocht. Uitgangspunt is dat we ‘het beste plan’ gaan maken, los van perceelsgrenzen. Dit vraagt om een andere manier van denken over samenwerken en het delen van kosten en opbrengsten. In 2021 is hiervoor, samen met de betrokken grondeigenaren, een vereveningsmethodiek opgesteld die de basis zal zijn voor verdere samenwerking bij de ontwikkeling van Kop van Isselt.

Wij zijn ons bewust van de vele onzekerheden die gebiedsontwikkeling in deze tijd met zich meebrengt en sturen op de financiën. Dit doen we met behulp van scenarioanalyses, risicomanagement en stapsgewijze besluitvorming zodat tijdig ingegrepen en bijgestuurd kan worden.

In 2021 zijn er op basis van de Routekaart duurzaamheidsinvesteringen gedaan in de Neng, het Eemhuis, sporthal Nieuwland en diverse andere gebouwen. Daarnaast is er in 2021 gestart met energiemanagement in zeventien van onze gebouwen met het grootste energieverbruik en er zijn op basis hiervan diverse aanpassingen gedaan. In de Nota Vastgoedstrategie 2021 ( https://amersfoort.notubiz.nl/document/10864922/1/1546502n Nota Vastgoedstrategie 2021)  is opgenomen welke gebouwen er in 2022 e.v. worden aangepakt.

Het gemeentelijk vastgoed huisvest maatschappelijke instellingen en hun activiteiten die van belang zijn voor de stad. Onder meer sportverenigingen, wijkteams en culturele instellingen vinden onderdak in gemeentelijk vastgoed. We hebben monumenten in eigendom die van belang zijn voor de cultuurhistorische waarde van onze stad. Deze monumenten houden we in stand en onderhouden we zorgvuldig. Bovendien hebben wij strategisch vastgoed in bezit om gebieds- en infrastructurele ontwikkelingen mogelijk te maken.

In 2019 en 2020 zijn extra stappen gezet door bestaande, openbare gebouwen beter bereikbaar, betreedbaar en ook bruikbaar voor alle Amersfoorters te maken. Toegankelijkheid is een blijvend aandachtspunt voor het vastgoed. Bij nieuwbouw worden de eisen voor toegankelijkheid direct in het ontwerp meegenomen en bij renovatie of groot onderhoud van een object wordt onderzocht of de toegankelijkheid (nog) verbeterd kan worden. In 2021 is besloten een lift te plaatsen in parkeergarage Stadhuisplein, welke in 2022 wordt gerealiseerd. De toegankelijkheid van deze openbare garage wordt hiermee sterk vergroot.