1.2 Ruimtelijke ontwikkeling

Programma Stadshart

Bij de zomerrapportage hebben we aangegeven dat het incidentele budget voor stadshart ad € 510.000 naar verwachting niet zou worden benut. Echter is het bedrag volledig besteed aan met name programmamanagement, verkeersprojecten binnenstad, langs Eem en Spoor, Kamperbinnenpoort, Varkensmarkt en herinrichting Hof. Van een onderschrijding in 2021 is dus geen sprake geweest. Vanaf 2022 is geen budget beschikbaar voor programma Stadshart.

Vathorst over de Laak

Voor de uitvoering van het plangebied Waterrijk / Tuinpark in Vathorst over de Laak zijn in 2021 kosten gemaakt voor de planvorming en uitvoering. Deze zijn gedekt door de provinciale subsidie.

Vathorst over de Laak

Voor de planvorming 't Hammetje in Vathorst over de Laak was vanuit het coalitieakkoord 2018-2021 een incidentele budget van € 1.553.000 beschikbaar. Hiervan is bijna € 150.000 uitgegeven aan de planontwikkeling. Besluitvorming over de daadwerkelijke realisatie van dit deelgebied vind na verwachting in 2022 plaats. Het resterend bedrag is dan ook nodig voor de totaal realisering van het project Vathorst over de Laak vanwege het meerjarig karakter van dit project.

Vitale wijkaanpak Soesterkwartier
Voor het Wijkperspectief Soesterkwartier, inclusief de Vitale Wijkaanpak, heeft het college begin 2021 gekozen voor cocreatie. Daarom bestaat de projectorganisatie (werkgroep en stuurgroep) uit mensen uit de wijk en van de gemeente. In 2021 hebben zij gezamenlijk een plan van aanpak opgesteld en uitgevoerd, waarvan onderzoek, bijeenkomsten, gesprekken en interviews belangrijke onderdelen zijn geweest. De uitvoeringskosten hiervan waren € 221.000 in 2021. Hier staat de dekking vanuit de provinciale subsidie tegenover.  

Amersfoort Vernieuwt

De lasten voor Amersfoort Vernieuwt zijn € 800.000 lager dan begroot. In 2021 zijn geen vergoedingen betaald voor het woonrijp maken van een Amersfoort Vernieuwt project aan de Alliantie. Er zijn namelijk geen nieuwe projecten opgeleverd. De bijbehorende onttrekking uit de reserve Woningbouw is ook        € 800.000 lager dan begroot.

Visie Amersfoortse Heuvelrug

In 2020 is via Raadsbesluit 1217433 d.d. 18-2-2020 een bedrag van € 75.000 beschikbaar gesteld vanuit de Reserve Stedelijke Voorziening (compartiment groen) ten behoeve van het uitvoeren van de visie voor de Amersfoortse Heuvelrug. In 2020 zijn de lasten nog niet volledig gerealiseerd. Deze uitgaven zijn verschoven naar 2021. Voor deze uitgaven is dekking beschikbaar binnen de Reserve Stedelijke Voorziening.

Binnenstedelijke Ontwikkeling

In 2021 hebben we voor € 583.000 aan lasten gehad voor binnenstedelijke ontwikkeling aan o.a. supervisie project Langs Eem en Spoor en project Zonnehof, terwijl dit was geraamd op € 200.000. Deze overschrijding komt doordat er in 2021 een intensief traject is geweest voor de totstandkoming van het Ontwikkelkader Kop van Isselt, waarbij zorgvuldige en uitgebreide participatie heeft plaatsgevonden. Daarnaast zijn (financiële) afspraken met eigenaren gemaakt en is De Wet Voorkeursrecht gemeenten opgelegd. Hiervoor zijn deskundigen ingehuurd voor stedenbouwkundig advies, financieel strategisch advies en juridisch advies. Voor deze extra uitgaven is dekking beschikbaar binnen de Reserve Binnenstedelijke Ontwikkeling.

Omgevingswet

In 2021 is een incidenteel bedrag van € 1.325.000 beschikbaar gesteld voor de implementatie van de omgevingswet. Dit bedrag is niet volledig besteed, omdat lasten “opleidingen” en “uitvoering van het externe communicatieplan” pas kunnen worden gemaakt als de datum van inwerkingtreding van de wet dichterbij komt. Daarnaast zijn een aantal lasten ondergebracht bij de lijnafdelingen. Zie ook Raadsinformatiebrief 1542561 d.d. 8 maart 2022.

Tussentijdse winst

Het BBV schrijft voor om tussentijds winst te nemen op (deel) grondexploitaties op basis van een vastgestelde methode. Als gevolg daarvan is dit gebeurd bij de volgende (deel)grondexploitaties voor in totaal € 733.000.
- Sportfondsenbad :       € 293.000
- Lichtenberg:                € 439.000
- Amersfoort Vernieuwt:     € 1.000

Ook moet er tussentijdse winst genomen worden bij onderstaande deelgrondexploitaties. Omdat deze deelgrondexploitaties deel uitmaken van een hoofdgrondexploitatie waarvoor een verliesvoorziening is getroffen moet deze winst beschikbaar blijven binnen deze hoofdgrondexploitaties.
- BSG Eemplein:            € 162.000
- BSG de Nieuwe Stad:   € 585.000
- Wieken Vinkenhoef:    € 746.000

Afgesloten grondexploitaties

De grondexploitaties van de Geer, Laan naar Emiclaer en Neptunusplein zijn in 2021 afgerond en afgesloten. Dit levert een voordeel op van € 343.000.

Verliesvoorzieningen

De verliesvoorzieningen voor de onderstaande grondexploitaties zijn gewijzigd ten opzichte van de jaarrekening 2020. Dit levert per saldo een nadeel op van € 537.000. Zie voor een toelichting van de voortgang per grondexploitatie het MPG per 1/11/2021.
- BSG:                                  € -744.000
- Wieken Vinkenhoef:           € 902.000 (vrijval)
- Zwembad Liendert:            € -616.000
- Leusderweg 249:               € -61.000
- Engweg 9:                          € -15.000
- De Birkt:                             € -3.000

Verliesvoorziening Vathorst Bedrijventerrein

Conform Raadsvoorstel aanpassing ruimtelijke structuur bedrijvenpark Vathorst is er in 2021 dekking aanwezig voor het verhogen van de verliesvoorziening met € 3.594.000. Dit is benodigd voor de aanpassingen in verband met de aanleg van de Danzigtunnel. Deze is volledig gedekt vanuit de reserve VERDER en de Reserve Stedelijke Vernieuwing (RSV).

Als gevolg van de herzieningen van de grondexploitaties kan de dotatie aan de verliesvoorziening met € 812.000 lager uitvallen ten gunste van dit programma.

Vrijval voorziening Vathorst Bovenduist
Door het vaststellen van het Raadsvoorstel Ontwikkeling Vathorst-Bovenduist (13 juli 2021), wordt voldaan aan de eisen die de BBV stelt aan zogenoemde ‘warme gronden’. Dit zijn gronden die zijn verworven met het oog op concrete ontwikkeling door de gemeente, maar waarvoor nog geen operationele grondexploitatie is vastgesteld. Omdat nu dit raadsvoorstel vastgesteld is, mag deze grond worden gewaardeerd tegen de waarde volgens de toekomstige bestemming. Dat betekent dat de eerder getroffen voorziening vrij kan vallen.

Gedeeltelijk vrijval voorziening Podium
Door het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan kunnen de contracten over de afwikkeling van Podium worden geëffectueerd. Hierbij is het uitgangspunt dat er woningbouw gerealiseerd wordt, zoals vastgelegd in het Gewijzigde vaststelling bestemmingsplan Podium (10 november 2020). Een deel van de voorziening blijkt niet nodig. Dit komt omdat de herontwikkeling naar woningen financieel positiever uitgepakt heeft. Zie voor meer toelichting het MPG 2021.

Gedeeltelijk vrijval voorziening Vathorst (OBV)
In het verleden is de gemeente, als aandeelhouder van het OBV, samen met de andere aandeelhouders van het OBV een verplichte kapitaalsstorting overeengekomen in het OBV. De totale kapitaalstoring bedroeg ca. € 17,6 miljoen, het gemeentelijke aandeel was € 8,8 miljoen. Deze kapitaalsstorting leek nodig, omdat het OBV anders substantiële verliezen zou lijden. Inmiddels is onder meer door de verbeterde markt gebleken dat deze kapitaalsstoring niet nodig lijkt. Dat is de aanleiding geweest om opnieuw naar de benodigde hoogte van deze voorziening te kijken. Deze voorziening is nu gebaseerd op het verwachte resultaat uit het OBV en, daarmee samenhangend, de verwachte benodigde kapitaalsstorting. Zie voor meer toelichting het MPG 2021.

Aanpassing voorziening m.b.t. juridische claims
Deze voorziening is geïndexeerd.

Facilitaire projecten

De gemeente faciliteert een aantal projecten van particuliere initiatiefnemers, waarvan de kosten worden verhaald op derden. Dit levert in 2021 een hogere last op van € 4.313.000. Deze hogere last is verhaalbaar, daarom bedragen de baten € 4.349.000 meer dan begroot. Het gaat hier o.a. om de facilitaire projecten Hogekwartier (AV), de Hoef en de Wagenwerkplaats.

Laan van Duurzaamheid

De gemeente faciliteert een project tot woningbouwontwikkeling aan de Laan van Duurzaamheid. Hier heeft een tweede grondverkoop plaats gevonden. Dit resulteert in een voordelig incidenteel saldo van € 438.000.

Plangebied Vathorst

In het kader van de ontwikkeling van plangebied Vathorst worden de gronden, welke in het bezit zijn van de gemeente, op aanvraag van het Ontwikkel Bedrijf Vathorst (OBV) geleverd aan het OBV. Dit gebeurt zodra het OBV deze gronden daadwerkelijk aan een derde partij gaat leveren.

De afwijking ten opzichte van de begroting 2021 is budgettair neutraal.

Afwijkingen grondexploitaties

Diverse afwijkingen in de gerealiseerde lasten en baten van de grondexploitaties ten opzichte van de begroting 2021. Het betreft dan voornamelijk een andere fasering van de lasten en de baten. Zie voor een toelichting van de voortgang per grondexploitatie het MPG per 1/11/2021.
De lasten en baten die horen bij de grondexploitaties worden via een tegenboeking naar de balans gemuteerd (de voorraadmutatie). Dit heeft geen budgettair effect.

Afboeken resterende boekwaarde renovatie Bosbad 2004  
  
De boekwaarde ‘renovatie Bosbad 2004’ van € 1.238.000 wordt afgeboekt in 2022. In de zomerrapportage 2021 is aangegeven dat afboeking van de boekwaarde in 2021 zal plaatsvinden. Hierbij was uitgegaan van buiten gebruik stelling na het seizoen 2021 en renovatie in 2022. De discussie over de renovatie heeft meer tijd gevergd dan verwacht waardoor de planning is aangepast naar renovatie in 2023. Buitengebruikstelling en de bijbehorende afboeking van de boekwaarde van de oude renovatie zal daarom plaatsvinden na afloop van het zomerseizoen 2022. Zie ook raadsvoorstel 1595432 d.d. 15 februari 2022.

Belastingen gemeentelijk vastgoed                                        

Zoals bij de zomerrapportage gemeld, zijn voor gemeentelijk vastgoed de lasten met betrekking tot gemeentelijke belastingen hoger dan begroot. Dit leidt tot een overschrijding van € 288.000 (35%). Bij de zomerrapportage was dit tekort geschat op € 215.000 (conform jaarrekening 2020). De afgelopen jaren is de overschrijding op deze post toegenomen. Tot 2020 kon de overschrijding gecompenseerd worden met diverse incidentele voordelen binnen de vastgoedportefeuille. In 2020 en 2021 was dit niet meer mogelijk. Dit leidt in 2021 tot een incidenteel nadeel, omdat met ingang van 2022 het budget structureel is verhoogd.

Kapitaallasten         
                                                           
De kapitaallasten zijn € 193.000 lager dan begroot (2%), zoals ook gemeld is bij de zomerrapportage. Dit komt hoofdzakelijk doordat (delen van) investeringen vanuit voorgaande jaren later uitgevoerd zijn dan gepland (waaronder investeringen veld 1 AFC Quick, kleedkamers VV Hoogland, toplaag kunstgras Hoogland, Kantplanken/Schoonlooproosters 16 kunstgrasvelden, Eemcentrum en Volmolen) en daardoor een vertraging in de kapitaallasten is ontstaan.

Huurkorting niet-maatschappelijke huurders                          

Op 22 juni 2021 heeft de Raad besloten over het voorstel om  niet-maatschappelijke huurders maximaal 50% huurkorting te verlenen, indien zij kunnen aantonen dat ze een sterke omzetdaling hebben gehad als gevolg van corona in de periode tussen oktober ‘20 tot en met juni ‘21. Voor deelprogramma 1.2.3 Vastgoed gaat het om een bedrag van € 45.000. De overige huurkorting is toegelicht in (deel)programma 1.4 Mobiliteit (€ 54.000), 6.1 Bedrijfsvoering (€ 90.000) en 1.1.5 Stedelijk beheer (€ 24.000). Dit is lager dan het maximale bedrag van € 695.000, waarvoor huurkorting kon worden gegeven, zoals vermeld in het raadsvoorstel en zomerrapportage.

Gedeeltelijke vrijval investeringskrediet Eemhuis    

Er staat nog een ‘oud’ investeringskrediet open voor het Eemhuis dat bedoeld was om opleverpunten te verhelpen. Inmiddels zijn de meeste punten verholpen en kan een deel (€ 650.000) van het investeringskrediet vrijvallen, hetgeen vanaf 2022 een structureel voordeel aan kapitaallasten oplevert van circa € 25.000. Zie ook toelichting bij Investeringen.

Routekaart verduurzaming                                                       

In 2021 heeft verdere uitwerking plaatsgevonden naar concrete verduurzamingsmogelijkheden bij de betreffende objecten, aanbestedingen zijn voorbereid en er is gestart met de daadwerkelijke realisatie van de duurzaamheidsprojecten. Deze projecten lopen in uitvoering door in 2022, facturatie volgt grotendeels in 2022. Ook is onderzoek gaande hoe de verduurzaming van onze gebouwen versneld kan worden.          Zie ook toelichting bij investeringen.

Vervanging kunstgrasvelden MIA                                              

De twee kunstgrasvelden van korfbalvereniging MIA zouden dit jaar vervangen worden, echter deze worden met een jaar uitgesteld. Enerzijds omdat de vereniging een plan voorbereidt voor het aanpassen van haar accommodatie en anderzijds omdat er afgelopen jaar nauwelijks op gesport is en daardoor niet verder is gesleten. Het betreft een investeringskrediet van € 300.000. Door dit jaar uitstel zullen de met deze investering gepaard gaande kapitaallasten (€ 33.000 per jaar), die begroot waren vanaf 2022, ook een jaar opschuiven. Zie ook toelichting bij investeringen.

Rijkscompensatie zwembaden vanwege corona (SPUK-IJZ)

In 2021 hebben we voor zowel het jaar 2020 als het jaar 2021 compensatie voor geleden exploitatieverliezen door corona op zwembaden verkregen van het Rijk. Voor 2020 en 2021 is respectievelijk € 498.000 en € 552.000 kwijtgescholden aan huur. Deze tekorten zijn gedekt door € 552.000 een bijdrage vanuit programma 3.3 Sport, alwaar het corona effect is toegelicht.

Verkoop vastgoed

Er hebben vastgoedverkopen plaats gevonden aan de Miereveldstraat 72, de Amersfoortseweg 24-26 en de Heinsiuslaan 2. Door deze verkopen is een incidentele opbrengst gerealiseerd van € 2.073.000. Hier staat tegenover de resterende boekwaarde, welke is afgeboekt met € 820.000. Per saldo is er sprake van een voordelig verkoopresultaat.

Initiële projecten

Ten opzichte van de begroting is € 236.000 meer gerealiseerd aan plan- en beheerkosten initiële projecten.
Deze overschrijding is het gevolg van de hogere inzet die nodig is als gevolg van de woonopgave.
Daar staat tegen over dat in 2021 een voordeel op de huuropbrengsten en overige inkomsten van het strategisch vastgoed van € 192.000 gerealiseerd.

Gronddepot Nijkerkerstraat

De exploitatie van het gronddepot aan de Nijkerkerstraat levert een hogere baat op van € 235.000. Daar staan de hogere exploitatielasten van € 231.000 tegenover.
In 2021 is er meer volume grond geëxploiteerd (45.000 m3). Dit resulteert in extra lasten bij de handelingen, onderzoek, stort/afvoer van grond en hogere baten door de ontvangen vergoedingen. Daarnaast zijn ook kosten gemaakt voor een Europese aanbesteding, inhuur van het depotbeheer en het opwaarderen van grond.
Per saldo ontstaat er een gering positief resultaat ten opzichte van de begroting.

MFA de Veencampus

De baten en lasten voor MFA de Veencampus zijn voor 2021 niet begroot op programma 1.2. Ruimtelijke Ontwikkeling. Werkelijke lasten leiden daardoor tot overschrijding en de baten tot een klein voordeel. Deze (per saldo) overschrijding wordt gedekt uit onderbesteding binnen programma 3.2 Onderwijs.

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

In 2021 was incidenteel € 334.000 beschikbaar voor verduurzaming gemeentelijk vastgoed. In 2021 is € 127.000 uitgegeven ten behoeve van vervanging verlichting met LED-verlichting in het Eemhuis, fase 1 en energiemanagement.  Fase 2 en 3 LED-verlichting Eemhuis zijn vertraagd en worden in 2022 uitgevoerd en gefactureerd. Deze resterende kosten komen ten laste van het investeringskrediet verduurzaming gemeentelijk vastgoed.

Onderhoud bomen op vastgoedlocaties

In 2021 was incidenteel € 135.000 beschikbaar voor onderhoud bomen op vastgoedlocaties. Dit bedrag is volledig besteed, echter is een groot deel van de kosten voor bomenbeheer en -onderhoud op vastgoedlocaties geboekt in deelprogramma 1.1.5 Stedelijk beheer.

Verkoop grond Heiligenbergerweg 123

Er is grond verkocht aan de Heiligenbergerweg 123. Door deze verkoop is een incidentele opbrengst gerealiseerd van € 200.000.

Reserve toekomstige vervangingsinvesteringen

De werkelijke kapitaallasten van de investeringen "veld 1 VV AFC Quick", "veld 6 VV Hoogland" en "verbouwing de Volmolen" zijn in 2021 lager dan begroot. Hierdoor heeft er een lagere onttrekking aan de reserve toekomstige vervangingsinvesteringen plaatsgevonden. Zie hiervoor ook de analyse bij 1.2.3 onderdeel kapitaallasten.

Amersfoort vernieuwt

De lasten voor Amersfoort Vernieuwt zijn € 800.000 lager dan begroot. In 2021 zijn geen vergoedingen betaald voor het woonrijp maken van een Amersfoort Vernieuwt project aan de Alliantie. Er zijn namelijk geen nieuwe projecten opgeleverd. De bijbehorende onttrekking uit de reserve woningbouw is ook € 800.000 lager dan begroot. Zie hiervoor ook de analyse bij 1.2.1 onderdeel Amersfoort Vernieuwt.